“Ik zit hier toch niet voor niets?!!”, flapte de gezinsbegeleider er boos uit. De aanleiding was een vader die in bijzijn van zijn vrouw en zoon een eindeloze klaagzang hield over falende hulpverleners. Het gesprek kwam daarna wel op gang, maar er bleef bij de hulpverlener in kwestie een knagend gevoel achter: kon zij het wel maken om zo uit haar vel te springen? Was dit wel professioneel?
De gezinsbegeleider die dit meemaakte, bracht deze casus in bij een training die deel uitmaakt van een onderzoek naar de benadering van ethische vraagstukken van Musework. Musework is een beweging van professionals die onderzoek doet naar nieuwe manieren om de essentie van belangrijke vraagstukken bloot te leggen. Het eerste vertrekpunt hierbij is niet zozeer de analyse van een vraagstuk. Door je te laten inspireren het vraagstuk in muziek te vertalen, in poëzie, tekening, spel of vertelvorm en daarna op het ‘gemaakte’ te reflecteren, kom je in deze visie tot inzichten die zich via analyse niet zo makkelijk zouden prijsgeven.
Bij de benadering van ethische vraagstukken wordt doorgaans veel gepraat. Binnen dit onderzoek wordt gekeken naar de meerwaarde van een zogeheten theatrale dialoog in het benaderen van ethische vraagstukken. Een theatrale dialoog is een woordeloze interactie van enkele minuten tussen twee professionals naar aanleiding van een vraag van een derde professional.
Ik ben als deelnemer in deze training aanwezig en mag samen met een andere deelnemer de theatrale dialoog laten zien die correspondeert met de ingebrachte casus. De bedoeling is dat iemand begint met een houding aan te nemen, zonder vooraf af te spreken wie begint of wie welke rol heeft. De ander kijkt en neemt een houding aan die bij hem opkomt. Het voelt even onwennig en het is ook spannend. Een beetje als drijfzand, zo zonder verdere afspraken. Na enkele minuten en diverse houdingen verder hebben we beiden het gevoel dat het klaar is en stoppen we. We horen dat het ook best een kwartier door had kunnen gaan. Daarna bespreken we na. Wat zag de inbrenger van de casus en wat dacht/ voelde zij erbij? Daarna is er ook ruimte voor onze ervaringen en volgt er een gesprek.
Ik vond het bevrijdend werken om niet gelijk vanuit het hoofd een vraag te benaderen, maar eerst de ervaring te laten plaatsvinden. Ik moest mijn angst om bekeken te worden loslaten en erop vertrouwen dat mijn ingevingen wel komen. De inbrenger van de casus voelde zich duidelijk geruster met de opgedane inzichten. De enigszins nerveuze lach die ik eerst had vanwege het ongemakkelijke gevoel, veranderde al snel in een lach van plezier, want het was ook heel leuk om te doen!
Deze oefening kan ook heel leuk zijn zonder ethisch vraagstuk als aanleiding. Gewoon om als team nou eens niet te praten, maar met behulp van een theatrale dialoog met elkaar aan het werk te gaan. En zo allemaal je eigen instrument weer wat beter te leren bespelen 😊.
Wouter Scholten
Kijk op de site www.musework.nl voor meer informatie over Musework