Biografisch werken in de zorg
Door middel van de levensloop je cliënt leren kennen
Interview met Clemens Dijkstra en Mia Dekker
Aandacht voor de biografie van onze cliënten. Dat is een thema waar Clemens en Mia warm voor lopen. Mia vertelt hoe belangrijk het is om je te verdiepen in de levensloop van je cliënt om hem of haar beter te begrijpen. Je gaat samenhang ontdekken. Dan kun je in je dagelijks werk beter bij deze cliënt aansluiten.
Mia en Clemens zijn jarenlang werkzaam geweest voor de Raphaelstichting in Scorlewald. Mia als teamleider en Clemens als gedragskundige. Mia heeft ook de 4-jarige opleiding tot biografische coach gevolgd aan het Instituut voor Biografiek. In Scorlewald is er in het verleden al aandacht geweest voor de biografie. Clemens en Mia hebben een Jaaropleiding ontwikkeld met de thema’s Antroposofie, Menskunde en Biografie. Deze scholing hebben zij samen verzorgd met Jacques en Jill Meulman. In de periode 2017-2022 werden jaarlijks 10 lesdagen gegeven.
Clemens en Mia namen in 2021 het initiatief om een ‘instrument’ te ontwikkelen voor medewerkers om gerichter de biografie van een bewoner te kunnen beschrijven. Zij hebben fondsen bereid gevonden dit project te ondersteunen. Daarnaast heeft de Raphaelstichting drie jaar lang de ruimte gegeven aan medewerkers om aan dit project mee te werken in pilotgroepen.
Bij dit onderzoek werden zij begeleid door Pim Blomaard, bij de start nog onderzoeker van het BL-o-C. Ook is er een begeleidingsgroep ingericht met mensen van binnen en van buiten de Raphaelstichting. Met behulp van pilotgroepen is het instrument steeds verder ontwikkeld aan de hand van praktische ervaringen van de medewerkers.
En nu ligt het Werkboek er! Met een gedetailleerd stappenplan en thema’s voor iedere levensfase om te onderzoeken. De biografiebeschrijving begint met een vraag. Welke vraag heb je als medewerker over je cliënt? Welke vraag heeft de cliënt zelf of de verwanten? Deze vraag geeft richting en handvatten aan je biografieonderzoek. Vervolgens kun je in 8 stappen tot een samenhangende beschrijving en een omvattend beeld van de cliënt komen. In het Werkboek zijn de stappen zo duidelijk beschreven dat je als medewerker er vrijwel direct mee aan de slag kunt. Een korte scholing is in de praktijk wel erg helpend gebleken.
Clemens en Mia vertellen hoeveel de biografiebeschrijving voor de bewoner en de verwanten betekent. De cliënt voelt zich beter begrepen, wordt gezien in het licht van zijn of haar biografie, het is ik-versterkend voor de identiteit. De impuls of wilsrichting waarmee hij of zij gekomen is wordt duidelijker zichtbaar (rode draad). Dat geeft nieuwe impulsen voor de toekomst.
Voor verwanten is het vaak voor het eerst dat ze de levensloop van hun familielid in een overzichtelijke vorm kunnen lezen. Ze kunnen op deze manier meer samenhang zien, ook in relatie tot hun eigen biografie. Misschien een leuke oefening om zo eens met je eigen biografie aan de slag te gaan?
Het Werkboek is mooi geïllustreerd door dezelfde vormgeefster als het Camino Werkboek (M. van Est van Ultramarijn). En dat is terecht want daar sluit dit Werkboek Biografisch werken in de zorg naadloos bij aan.
En nu verder?
Clemens en Mia vertellen dat de Raphaelstichting op 20 januari 2025 een conferentie wil houden voor een brede kennismaking met het Werkboek Biografisch werken in de zorg. Daarnaast krijgen alle gedragskundigen van de Raphaelstichting een korte scholing om de persoonlijk begeleiders te ondersteunen bij hun biografieonderzoek.